Richtlijn oefenprogramma na voorste kruisband reconstructie

 

KNGF Evidence statement, Revalidatie na voorste-kruisbandreconstructie.
Bij vragen over het oefenprogramma, kunt u contact opnemen met het secretariaat van Bravis Orthopedie Kliniek. 

Maak direct een afspraak

Met één van onze specialisten

Operatiedag:

  • S.L.R. aanleren, vanuit goede extensie, isometrische quadricepsoefening.
  • Continu voetbeweging en actieve en passieve patella-mobilisatie.
  • De fysiotherapeut mag starten met het begeleiden in mobiliseren afhankelijk van de situatie van de patiënt.
  • ROM onder leiding van fysiotherapeut: Op de rand van het bed actieve flexie en actieve en passieve extensie oefenen (ondersteund door andere been). Flexie onbeperkt, extensie 0 graden, hyperextensie ten alle tijden voorkomen!
     

Dag 1:

  • ROM onder leiding van fysiotherapeut: Op de rand van het bed actieve flexie en actieve en passieve extensie oefenen (ondersteund door andere been). Flexie onbeperkt, extensie 0 graden, hyperextensie ten alle tijden voorkomen!
  • Passief extensie oefenen (kussen onder hiel), afhankelijk van hydrops/haemarthros.
  • S.L.R. 4 sets van 10x (5 sec.) 5x daags.
  • Continu voetbeweging en actieve patellamobilisatie.
  • ‘Heel slides’ ter verbetering van de flexie ROM.
  • 100% belast mobiliseren met 2 elleboogkrukken, looppatroon opbouwen op geleide van pijnklachten.
     

Week 1 tot 6 - 8 weken:

  • Geen concentrische en excentrische contracties van de m. quadriceps in verband met mogelijk ventraal transleren van de tibia.
  • Geleid actief oefenen en/of passieve mobilisaties van de extensie, indien actief geen volledige extensie behaald kan worden. Streef naar 0 graden extensie binnen 2-4 weken.
  • Passieve mobilisaties van de patella.
  • Bewegingstraject gedoseerd opvoeren tot een maximale functie (indien knie rustig). · bij meniscopexie 0-90º!
  • ‘Heel slides’ ter verbetering van de flexie ROM. Streef naar 120-130 graden binnen 4-6 weken.
  • Oefenen binnen de pijngrens en rekening houdend met de reactie van de knie. Echter pijn mag de patiënt niet van het oefenen weerhouden.
  • Voldoende spiercontrole en een goed looppatroon zonder manken is een voorwaarde om te stoppen met kruklopen.
  • Motorische reactivering van de m.quadriceps: aanspannen m.quadriceps in langzit, oftewel actieve knie-extensie.
  • Na drie weken starten met fietsen zonder weerstand. Fietsen op een hometrainer als de knieflexie circa 100 graden is, wat in eerste instantie bedoeld is als mobiliserende oefening en als warming-up.
  • Quadricepstraining in gesloten keten (ROM 0°-60°) met behulp van de ‘leg press’, met de ‘squat’ en met de ‘step up’
  • Na vier weken mag er gestart worden met een opbouw in steppen op stepapparaat. 
     

Spierversterkende oefeningen:

  • Quadriceps: S.L.R. aantal herhalingen en sets opvoeren.
    Heffen met 1 kg. Verzwarend naar 3-5 kg.
  • Controle houden op goede patellamobilisatie.
  • Oefenen in deze fase binnen de pijngrens en rekening houdend met de reactie van de knie en de littekens.
  • Voornamelijk aandacht voor oefeningen in een gesloten keten.
  • Neuromusculaire training op beide benen, bijvoorbeeld op de kantelplank.
  • Oefenen op 1 been.
  • Oefenen op een steeds minder stabiele ondergrond.

 

Concentrische en excentrische training van:

  • De gluteaalmusculatuur met abductie in zijligging of abductie in stand (= ‘side kick’) en ‘crab walks’;
  • De hamstrings met ‘goodmorning’,  heupextensie in buikligging of stand (= ‘rear kick’)
  • De kuitmusculatuur met ‘standing heel raises’

 

Functionele looptraining

  • Goede extensie (geen hyperextensie), actieve push.
  • Symmetrie.
  • Dynamisch looppatroon.

 

Na 6 weken:

  • Behalen en behouden volledige ROM, zowel patellofemoraal als tibiofemoraal.
  • Quadricepsoefeningen in een open keten uitbreiden naar een volledige ROM in week 8. Let op: bij patiënten met een HS –graft mag pas vanaf week 12 extra weerstand worden toegevoegd.
  • Quadricepsoefeningen in een gesloten keten uitbreiden: vanaf week 8 naar ROM 0-90°
  • Vanaf week 8 mag er gestart worden met een opbouw in buiten fietsen.
  • De spierversterkende oefeningen voor gluteaalmusculatuur, hamstrings en kuitmusculatuur intensiveren.
  • Van alle spierversterkende oefeningen het aantal herhalingen verminderen en de weerstand verhogen.
  • Met joggen starten week 10 tot 12 postoperatief, maar alleen als het joggen symmetrisch wordt uitgevoerd en de knie niet reactief is.

 

Fietsprogramma

  • Rechts/links gelijk pedaleren.
  • Belasting geleidelijk opvoeren.
  • Duur verlengen.
  • Toewerken naar training van het aëroob vermogen.

 

Functionele oefeningen

  • Squat: 2-benig naar 1-benig.
  • Uitstapoefening: voorwaarts; kniehoek vergroten, tevens zijwaarts.
  • Coördinatie-oefening: oefentol naar trampoline.
  • Evenwichtstraining.

 

Na 3 maanden

  • Loopvormen (hardlopen, cutting, 8 figuren lopen etc.).
  • Sprongvormen, starten met 2 benig springen en langzaam uitbreiden naar 1 benig springen.
  • Verzwaring opbouw kracht en conditie (snelkracht/duurkracht).

 

Na 6 - 9 maanden:

  • Geen pijnklachten of zwelling meer aanwezig.
  • Behouden volledige ROM, zowel patellofemoraal als tibiofemoraal.
  • Voorwaarden voor terugkeer naar sport: revalidant voert oefeningen  kwalitatief goed uit, tolereert sportspecifieke activiteiten en behendigheidstraining met maximale duur en snelheid.
  • Hoptesten meer dan 85% in vergelijking met de andere zijde.

 

Bronnen:

Brooijmans, F., Hendriks, E., Hullegie, W., Van Cingel, R., Van Melick, N. & Van Tienen, T. (2014) Revalidatie na voorste-kruisbandreconstructie. KNGF Evidence Statement.

Gast, de A. (2008) Nederlands tijdschrift voor orthopaedie, officieel orgaan van de Nederlands Orthopaedische vereniging. Juli 2008, Vol.15, nummer 2